แบบทดสอบ

ให้นักเรียนเติมข้อความให้สมบูรณ์ (สืบค้นจากเอกสารใบความรู้หรืออินเตอร์เน็ตได้)

1. ช่าง  หมายถึง..............................................................................................................................

........................................................................................................................................................

2. ลักษณะของงานช่าง   สามารถแบ่งเป็น 4 ประเภทใหญ่ๆ คือ

          2.1.....................................................................................................................................

          2.2.....................................................................................................................................  

          2.3.....................................................................................................................................     

          2.4.....................................................................................................................................

3. ประโยชน์ของงานช่างพื้นฐาน

3.1 ประโยชน์โดยตรง ได้แก่................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

3.2 ประโยชน์โดยอ้อม ได้แก่................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

4. ทักษะกระบวนการทำงานช่าง 4 ขั้นตอนมีดังนี้

          4.1…………………………………………………………………………………………………

          4.2…………………………………………………………………………………………………

          4.3…………………………………………………………………………………………………

          4.4…………………………………………………………………………………………………

5. วัสดุช่างแบ่งออกเป็น 2 ประเภทใหญ่ๆ คือ

          5.1.....................................................................................................................................

          6.2.....................................................................................................................................

6. โลหะ แบ่งออกเป็น 2 ชนิด คือ

          6.1.....................................................................................................................................

          6.2.....................................................................................................................................

	ชื่อ.................................................................ห้อง............. วันที่.............เดือน........................................พ.ศ...............

เครื่องมืองานช่าง

เครื่องมืองานช่าง

          เครื่องมืองานช่าง  หมายถึง  สิ่งที่ใช้งานการซ่อม สร้าง และดัดแปลงเกี่ยวกับงานช่าง

          เครื่องมือช่างเป็นสิ่งจำเป็นสำหรบช่างทุกคน  ดังนั้นก่อนช่างจะทำงานต้องศึกษาเกี่ยวกับชื่อ ประเภท วิธีการใช้  การจัดเก็บ  การบำรุงรักษา  เพื่อให้สามารถเลือกใช้  บำรุงรักษา  ใช้งานได้ถูกต้อง คงทนและปลอดภัย

          ประเภทของเครื่องมืองานช่าง   แบ่งตาลักษณะของการใช้งาน ดังนี้

1.      เครื่องมือวัด  (Measuring  Tool)  เป็นเครื่องมือที่ใช้วัดขนาด เช่น  กว้าง  ยาว  หนา  ได้แก่

1.1    บรรทัดเหล็ก  (Steel  Ruler)  ส่วนใหญ่จะมีขนาดตั้งแต่  12  นิ้ว  ถึง  36  นิ้ว

1.2    ตลับเมตร  (Measuring  Tape)  สามารถวัดได้ทั้งเป็นนิ้วและเป็นเซนติเมตร

2.   เครื่องมือตอก  (Hammers)   เป็นเครื่องมือที่ใช้ตอก  ทุบ  ได้แก่

2.1    ค้อนหัวกลม  (Ball  Peen  Hammer)  ใช้กับงานโลหะและสามารถย้ำหมุดได้

2.2    ค้อนหัวแบนและหัวมน  (Cross -  Peen  Straight  Hammer)  ทางด้านหัวค้อนใช้ในการดัดโลหะ

2.3    ค้อนไม้และค้อนพลาสติก  (Wood  and  Plastic - tip  Hammer)   ใช้สำหรบทุหรือตอกงานเบาๆ  เพื่อมิให้เกิดรอยบุบหรือรอยขีดข่วน

2.4    ค้อนหงอน  (Curve - Claw  Hammer)  ใช้ทุบ  ตอก  ถอนตะปูงานไม้

3.   เครื่องมือตัด   (Cutting  Tools)  ใช้ในการตัดชิ้นงานให้แยกออกจากกัน  ได้แก่

     3.1  เลื่อยตัดเหล็ก  (Hack  Saw)   ใช้กันมากในงานโลหะ

3.2    เลื่อยที่ใช้สำรับงานไม้  ได้แก่

3.2.1        เลื่อยลันดา  (Hand  Saw)  มี  2  ชนิดคือ เลื่อยโกรกและเลื่อยตัด

3.2.2        เลื่อยฉลุ  (Coping  Saw)  ใช้เลื่อยส่วนโค้งต่างๆ 

4.   เครื่องมือไขและขัน  (Drivers  Tools)   ใช้ไขหรือขันสกรูหรือนอต  จำแนกได้  2  ชนิดคือ

     4.1   ไขควง  (Screwdrivers)   ใช้ขันสกรูหรือตะปูเกลียว  มีทั้งแบบแฉก  แบน  แบบออฟเซต  แบบบล็อก

     4.2   ประแจ  (Wrenches)   ใช้หัวนอตที่มีเหลี่ยม  มีหลายแบบ เช่น

          4.2.1   ประแจปากตาย  (Open  Wrenches) 

          4.2.2   ประแจแหวน  ( Ring  Spanner  Wrenches)

          4.2.3   ประแจบล็อก  (Socket  Wrenches)

          4.2.4   ประแจเลื่อน  (Adjustable  Wrenches)

5.   เครื่องมือเจาะ   (Drilling  Tools)  ใช้สำหรับเจาะชิ้นงานทั้งไม้และโลหะ  ได้แก่

     5.1   สว่าน  (Drills)   มีหลายแบบ  เช่น

5.1.1        สว่านข้อเสือ  (Bit  Brace)

5.1.2        สว่านเฟืองหรือสว่านจาน  (Hand  Drill)

5.1.3        สว่านอัตโนมัติ  (Automatic  Drill) 

     5.2   สิ่ว  (Chisels)   ใช้สำหรับงานไม้  ได้แก่ สิ่วปากบาง  สิ่วเจาะ  สิ่วเล็บมือ

6.   เครื่องมือจับยึด  (Clamping Device  or  Fixtures)  ใช้สำหรับจับ  ยึด  บีบ  ดัดและตัดชิ้นงาน  ได้แก่

6.1      ปากกาจับชิ้นงาน  (Clamp) 

6.2      ปากการูปตัวซี   ( C- Clamp)

6.3      ปากกาจับไม้  (Bar  or  Pipe  Clamp)

6.4      ปากกาจับท่อ  (Pipe  Wrench)

6.5      คีม   (Pliers)  ใช้ตัด  จับ  บีบ  มีหลายแบบ

7.   เครื่องมือไสและตกแต่ง   (Planing  and  Filling  Tools)  ใช้สำหรับลดขนาด  ตกแต่งผิวหน้าของชิ้นงาน  ได้แก่

     7.1   กบ   (Plane)  ได้แก่  กบล้างยาว  กบล้างกลาง  กบล้างสั้น  กบผิว

     7.2   ตะไบ  (Files)   ได้แก่  ตะไบแบน  ตะไบเหลี่ยมจัตุรัส  ตะไบกลม  ตะไบสามเหลี่ยม ตะไบครึ่งวงกลมหรือตะไบท้องปลิง  ตะไบที่ใช้งานไม้หรือบุ้ง

          สรุป   การทำงานช่างแต่ละประเภทจำเป็นต้องมีความรู้ความเข้าใจในเรื่องของประเภท  หลักการ  วิธีใช้  การเก็บรักษา  การบำรุงรักษาเครื่องมือแต่ละชนิด  ซึ่งเครื่องมืองานช่างแต่ละสาขามีขนาด  ลักษณะรูปร่างที่ต่างกันออกไป  บางอย่างสามารถใช้แทนกันได้  แต่บางอย่างใช้แทนไม่ได้อาจทำให้เกิดอันตราย  เครื่องมือทำให้ช่างสามารถทำงานเลือกใช้ในการทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพและปลอดภัย

ความปลอดภัยในการปฏิบัติงาน

ความปลอดภัยในการปฏิบัติงาน

          สาเหตุที่ทำให้เกิดอันตรายในการปฏิบัติงานอาจสรุปอย่างกว้างๆ  ได้  4  ประการ  คือ

          1.  เกิดจากบุคคล  ได้แก่   การแต่งกายไม่รัดกุม  สุขภาพไม่ดี    ความประมาท  ขาดความรู้ประสบการณ์

          2.  เกิดจากเครื่องมืออุปกรณ์  และวัสดุชนิดต่างๆ  ได้แก่  เครื่องมือชำรุด  ใช้เครื่องมือผิดประเภท  เก็บไม่เป็นระเบียบ  ใช้ผิดวิธี 

          3.  เกิดจากสภาพแวดล้อม     ได้แก่    สถานที่ปฏิบัติงานไม่เหมาะสม  ไม่สะอาด  ไม่เป็นระเบียบ  เกะกะ  คับแคบ  แสงสว่างไม่เพียงพอ

          4.  เกิดจากการจัดระบบงาน  ได้แก่  การวางแผนการทำงานไม่ดี  ไม่รอบคอบ  ทำงานผิดขั้นตอน

แนวทางการปฏิบัติงานเพื่อรักษาความปลอดภัย

1.      ควรตรวจตรวจสอบเครื่องมือก่อนใช้งาน

2.      ควรสวมใส่อุปกรณ์ป้องกันอันตราย เช่น  แว่นตา  ถุงมือ  เป็นต้น

3.      ควรใช้เครื่องมือจับยึดชิ้นงานขณะเจาะหรือตัด

4.      ควรตัดกระแสไฟฟ้าก่อน  หากปฏิบัติงานเกี่ยวกับไฟฟ้า

5.      ใช้เครื่องมืออย่างระมัดระวัง

6.      ศึกษาวิธีการใช้เครื่องมือ  หรือเครื่องจักรก่อนทำงาน

7.      ไม่ควรทำความสะอาดเครื่องจักรในขณะที่กำลังเดินเครื่องอยู่

8.      ก่อนและหลังการปฏิบัติงานควรตรวจสอบความเรียบร้อยของบริเวณทำงานทุกครั้ง

9.      ควรเก็บเครื่องมือเครื่องใช้ให้เป็นระเบียบเรียบร้อย

10.  ช่างทุกคนพึงระลึกเสมอว่า  การทำงาน " ต้องปลอดภัยไว้ก่อน "

วัสดุช่าง

วัสดุอุปกรณ์งานช่าง

1. ความหมายของวัสดุอุปกรณ์งานช่าง

          วัสดุงานช่าง หมายถึงวัสดุที่ใช้ในการปฏิบัติงานและเป็นวัสดุที่ช่วยในการปฏิบัติงาน

          วัสดุอุปกรณ์ หมายถึง สิ่งที่นำมาประกอบเป็นชิ้นงานเพื่อการปฏิบัติงาน หรือสิ่งที่ช่วยให้ชิ้นงานนั้นเกิดผลสำเร็จ

2. ความสำคัญของวัสดุอุปกรณ์งานช่าง

          วัสดุอุปกรณ์งานช่างมีความสำคัญต่องานช่างสาขาต่างๆ ทุกแขนง เนื่องจากช่างเป็นผู้มีหน้าที่สร้าง ผลิตชิ้นงาน ซ่อมแซม บำรุงรักษาอุปกรณ์ต่างๆ ผู้ใช้งานจะต้องทำความเข้าใจและศึกษาเกี่ยวกับการเลือกใช้วัสดุอุปกรณ์งานช่างให้ถูกต้องและเหมาะสมกับชนิดของงาน

ประเภทของวัสดุอุปกรณ์งานช่าง  แบ่งออกเป็นชนิดต่างๆ ได้ดังนี้

                                          

คุณสมบัติสำคัญของโลหะ มีดังนี้

1.      เป็นตัวนำความร้อนและไฟฟ้าได้ดี

2.      มีความคงทนถาวรตามสภาพ

3.      มีความเหนียวและความแข็งแรง

4.      มีผิวมันแวววาว สะท้อนแสงได้ดี

5.      มีการขยายตัวเมื่ออุณหภูมิสูงขึ้น

6.      เป็นของแข็งที่อุณหภูมิปกติ ยกเว้นปรอท

7.      เมื่อเคาะมีเสียงดังกังวาน

8.      มีจุดหลอมเหลวสูงกว่าวัสดุชนิดอื่น

9.      มีความคงทนถาวร ไม่ผุพังหรือเสื่อมสลายได้ง่าย